Göz Protezi
Göz protezleri, gözün kazalar veya hastalıklar sonucu, cerrahi olarak alınması halinde kullanılır. Bu protezler görmeyi sağlamaz ama estetik olarak iyi bir görüntü sağlar.
Görmeyen gözler, estetik olarak hoş olmayan bir görüntü yarattıklarında veya ağrılı olduklarında alınırlar. Gözün alınması operasyonu çeşitli tekniklerle yapılır:
- Göz küresinin bütününün alınması (enükleasyon): Göz tümörlerinde kullanılır.
- Göz küresinin içinin boşaltılması (eviserasyon): Göz tümör dışındaki nedenlerle alınacaksa bu teknik kullanılır.
- Gözün kapaklarla birlikte alınması (enükleasyon): Gözle birlikte göz kapaklarını da etkileyen tümörlerde göz ve kapaklar komple alınır.
Göz içine konan bilye çeşitli malzemelerden üretilebilir. Bu malzemeler arasında akrilik, silikon ve poröz maddeler (hidroksiapetit, poroz polietilen) yer alır. Hafif olduğu ve içine damar ve doku gelişimi mümkün olduğu için poröz malzemeler günümüzde en çok tercih edilen malzemelerdir. Hafif olmaları yıllar içinde yanağa doğru çökmeyi önler. İçlerine damar ve doku yürümesine izin vermeleri ise, daha iyi bir protez hareketi sağlar.
Göz protezleri kimi durumlarda da göz alınmadan uygulanır. Normalden küçük olan (fitizik) gözlerde, protez kişinin kendi gözünün üstün yerleştirilebilir. Bu uygulama yapıldığında, kullanılan göz protezine “skleral kabuk” adı verilir.
Çocuklarda göz yokluğunda, protez kullanımı özellikle önemlidir. Çünkü protez takılmazsa yüz kemikleri, göz olmayan tarafta küçük kalır. Çocuklarda göz protezi her yıl büyütülür.
Protezler, akrilik denen malzemeden yapılır. Kimi optiklerde hazır göz protezleri satılır. Ama hazır protez kullanımı tavsiye edilmez. İdeal olan, kişinin göz kapak aralığından ölçü alınarak kişiye özel üretilen göz protezleridir.
Ölçü alınarak kişiye özel üretilmiş protezlerde kısmen iyi bir hareket sağlanır. Ancak bu hareket, normal gözün hareketleri kadar olmayacaktır. Göz protezlerinde hareketi artırmak için, protezi; alınmış gözün içindeki bilye ile bağlayan bir vida takılabilir. Ama bu sistemin de kendine has problemleri vardır. Bu problemler; sık enfeksiyon, göz içindeki bilyenin dışarı çıkması gibi problemlerdir.
Göz Protezlerinin Doğurabileceği Problemler
- Gözde kaşıntı ve sümüksü kıvamda salgı
- Protezi taşıyan yatağın yanağa doğru kayması
- Göz kapaklarında şekil bozuklukları
Protez Kullanıcılarına Öneriler
- Gece protezinizi çıkarmayın, protezinizle uyuyun. Bu sayede protezin yerleştiği yatak daralmaz ve ayrıca daha az göz akıntısı olur.
- Sabahları kirpik diplerinizi bebe şampuanı ile köpürterek yıkayın, bol ılık suyla durulayın.
- Protezinizin üstüne gün içinde bol bol (örneğin günde 5 kez) suni gözyaşı damlatın.
- Gözlük takın. Bu sayede hem sağlam gözünüz korunur, hem de protezli gözünüz daha az dikkat çeker.
- Başkaları ile konuşurken gözlerinizi değil, başınızı çevirin. Bu sayede daha az hareket eden protez dikkat çekmez.
- Gözde kaşıntı, akıntı olduğunda göz doktorunuza başvurun. Önerdiği antiallerjik damlaları kullanın.
